Ένας χωρισμός δεν χτυπά εν αιθρία. Τα σημάδια του τέλους προηγούνται του οριστικού «αντίο», ωστόσο τα ζευγάρια συνήθως κλείνουν τα μάτια, τα αφτιά και το στόμα σε μια απέλπιδα προσπάθεια να μην φτάσουν στο σημείο χωρίς επιστροφή.
Πάντα πίστευα ότι οι άντρες αδυνατούν να «αποκωδικοποιήσουν» τα σημάδια του τέλους και ότι οι γυναίκες είναι εκείνες που καταλαβαίνουν ότι ο χωρισμός πλησιάζει. Ύστερα από πολύωρες συζητήσεις με φίλους, αποφάσισα να υπερκεράσω τις ανδρικές πεποιθήσεις και να αναζητήσω επιστημονική συμβουλή. Έτσι μαζί με τη φίλη μου τη Σοφία έκλεισα μια συνεδρία ψυχοθεραπείας. Θέμα; «Πώς θα αναγνωρίσουμε το τέλος μιας σχέσης». Έπειτα από μία ώρα γέλιου και περισυλλογής τα πράγματα είναι πλέον ξεκάθαρα.
Δεν είσαι όπως παλιά…
Σοφία: «Πολλές φορές αισθανόμουν σαν να είμαι με κάποιον άλλον και όχι με εκείνον που είχα ερωτευτεί». Θανάσης: «Από την πρώτη στιγμή όμως δεν αντιλαμβανόμαστε με ποιον έχουμε να κάνουμε;»
Η αλλαγή της συμπεριφοράς είναι από τα πρώτα σημάδια που πρέπει να μας βάλουν σε σκέψεις. Η αλλαγή στον τρόπο που ο σύντροφος μας μας αγγίζει και μας μιλάει συνήθως περνά απαρατήρητη στην αρχή. Όπως και αν αρχίζει να ενοχλείται από πράγματα που παλιότερα δεν τον πείραζαν ή όταν αλλάζει σύνηθες.
Ο λόγος που συνήθως παραβλέπουμε αυτά τα σημάδια είναι απλός: για να τα αναγνωρίσουμε θα πρέπει να έχουμε διαρκώς τεντωμένες τις κεραίες, κάτι που όμως δεν μας αφήνει να απολαύσουμε τη σχέση.
Η ρουτίνα είναι προάγγελος του τέλους;
Θανάσης: «Όταν αρχίζω να βαριέμαι, καταλαβαίνω ότι μάλλον η σχέση τελειώνει. Δεν ξέρω όμως αν βαριέμαι τον άνθρωπο ή την καθημερινότητα που έχουμε διαμορφώσει μαζί».
Αδικαιολόγητα νεύρα και καθημερινή κούραση είναι σημεία που μάλλον θα πρέπει να μας ανησυχήσουν. Όταν αρχίζουμε να εξαίρουμε τον σύντροφο μας από το ημερήσιο πρόγραμμα ή όταν μας εκνευρίζουν μικρά πράγματα που παλιότερα θεωρούσαμε «χαριτωμένα», τότε βιώνουμε ένα τέλμα που ίσως είναι κρίσιμο για την πορεία του ζευγαριού.
Το τέλος φαίνεται από την αρχή;
Σοφία: «Κάθε φορά που ξεκινώ μια σχέση αντιλαμβάνομαι αμέσως λόγους διαφωνίας που θα προκύψουν στο μέλλον. Παρ’ όλα αυτά, κάνω ότι δεν τους βλέπω».
Από την αρχή της σχέσης διαφαίνονται τα σημεία τριβής του μέλλοντος. Αν οι διαφορές είναι θεμελιώδες αλλά εθελοτυφλούμε επικαλούμενοι άλλα θετικά σημεία του χαρακτήρα του συντρόφου μας, τότε οδεύουμε σε μια συνύπαρξη χωρίς μέλλον. Όταν εμφανιστούν τα πρώτα προβλήματα, με μαθηματική ακρίβεια θα ανασύρουμε όσα ηθελημένα αγνοούσαμε και η σχέση θα λήξει μάλλον άδοξα.
Το σεξ «κρύβει» την πραγματικότητα;
Θανάσης: «Έχω κάνει πολλές σχέσεις που εκ των υστέρων κατάλαβα ότι στηρίζονταν μόνο στο σεξ. Δεν έχω ξεκαθαρίσει ακόμα όμως αν είναι κακό ή όχι».
Ο ρόλος της καλής σεξουαλικής ζωής με τον σύντροφό μας είναι διττός. Είτε αναβαθμίζει το επίπεδο της σχέσης είτε απλώς καλύπτει τα υπάρχοντα προβλήματα. Με το πέρασμα του χρόνου όμως αναζητούμε και την πνευματική επαφή. Τότε αρχίζουμε να αναθεωρούμε το ρόλο του σεξ αλλά και όσα ιστεύαμε για τη σχέση μας.
Από την άλλη, η ποιότητα του σεξ ενδεχομένως καταγράφει την πορεία της σχέσης. Όταν το σεξ γίνεται ρουτίνα και αναζητούμε συνεχώς δικαιολογίες για να το αναβάλλουμε, καταλαβαίνουμε ότι δεν υπάρχει ουσιαστική επαφή.
O γάμμος «παντρεύει» τις διάφορες;
Σοφία: «Τελικά ο γάμος επισπεύδει ή καθυστερεί το χωρισμό; Δεν το έχω καταλάβει ακόμα».
Φαίνεται ότι οι κοινές υποχρεώσεις συντηρούν το ζευγάρι και αναστέλλουν το χωρισμό. Τα σημάδια του τέλους όμως παραμένουν ίδια, ίσως και εντονότερα. Όσο για τα παιδιά, αν και κυριαρχεί η άποψη ότι λύνουν τα προβλήματα, η έλευσή τους σε μια προβληματική σχέση λειτουργεί ως καταλύτης και τη διαλύει.
Πότε δεν υπάρχει γυρισμός;
Η επιστροφή στη σχέση είναι αδύνατη όταν:
• δεν είμαστε χαρούμενοι.
• δεν συγχωρούμε.
• δεν εξελισσόμαστε ως άνθρωποι.
• αναζητούμε ευκαιρίες για να ξεφύγουμε από τον άλλο.
• δυσφορούμε στη θέα του συντρόφου μας.
• δεν εκτιμούμε και δεν «θαυμάζουμε» τον σύντροφό μας.
• διατηρούμε τη σχέση λόγω οικονομικών ή κοινωνικών υποχρεώσεων.
• αναζητούμε αφορμές για να έρθουμε σε ρήξη.
Του Θανάση Τρομπούκη
Με τη συνεργασία της Νέλλης Θεοδοσίου, ψυχολόγου
